UNCITRAL Tahkim Kuralları

(2013 yılında kabul edilen 1. madde, 4. paragraf ve 2021 yılında kabul edilen 1. madde, 5. paragraf ile birlikte)

Bölüm I. Giriş kuralları

Uygulama kapsamı

Madde 1

Tarafların, sözleşmeye dayalı olsun ya da olmasın, tanımlanmış bir hukuki ilişki ile ilgili olarak aralarındaki uyuşmazlıkların UNCITRAL Tahkim Kuralları uyarınca tahkime götürülmesi konusunda anlaşmaları halinde, bu tür uyuşmazlıklar, tarafların kabul edebileceği değişikliklere tabi olmak kaydıyla, bu Kurallara uygun olarak çözülecektir.
Taraflar Kuralların belirli bir versiyonunu uygulamayı kararlaştırmadıkça, 15 Ağustos 2010 tarihinden sonra akdedilen bir tahkim anlaşmasının taraflarının, tahkimin başladığı tarihte yürürlükte olan Kurallara atıfta bulundukları varsayılır. Bu karine, tahkim anlaşmasının 15 Ağustos 2010 tarihinden önce yapılan bir teklifin 15 Ağustos 2010 tarihinden sonra kabul edilmesi suretiyle akdedilmesi halinde geçerli değildir.
Bu Kurallar tahkimi yönetir, ancak bu Kurallardan herhangi birinin tahkime uygulanacak kanunun tarafların istisna yapamayacağı bir hükmü ile çelişmesi halinde, söz konusu hüküm geçerli olacaktır.
Yatırımların veya yatırımcıların korunmasını öngören bir antlaşma uyarınca başlatılan yatırımcı-Devlet tahkiminde, bu Kurallar, Şeffaflığa İlişkin Kuralların 1. maddesine tabi olarak, Antlaşmaya Dayalı Yatırımcı-Devlet Tahkiminde Şeffaflığa İlişkin UNCITRAL Kurallarını ("Şeffaflığa İlişkin Kurallar") içerir.
Ekte yer alan Hızlandırılmış Tahkim Kuralları, tarafların mutabık kalması halinde tahkim için geçerli olacaktır.

Bildirim ve sürelerin hesaplanması

Madde 2

Bildirim, iletişim veya teklif de dahil olmak üzere bir bildirim, iletiminin kaydedilmesini sağlayan veya buna izin veren herhangi bir iletişim aracıyla iletilebilir.
Taraflardan biri tarafından bu amaç için özel olarak bir adres belirlenmişse veya hakem heyeti tarafından yetkilendirilmişse, herhangi bir bildirim söz konusu tarafa bu adreste teslim edilir ve bu şekilde teslim edilmişse alınmış sayılır. Faks veya e-posta gibi elektronik yollarla teslimat sadece bu şekilde belirlenmiş veya yetkilendirilmiş bir adrese yapılabilir.
Böyle bir belirleme veya yetkilendirmenin olmaması durumunda, bir bildirim
- (a) Muhatabına fiziksel olarak teslim edilirse alınmış; veya
- (b) Muhatabın iş yerinde, mutat ikametgahında veya posta adresinde teslim edilmesi halinde teslim alınmış sayılır.
Makul çabalardan sonra 2. veya 3. paragraflara uygun olarak teslimat yapılamazsa, bir bildirim muhatabın bilinen son iş yerine, mutat ikametgahına veya posta adresine taahhütlü mektupla veya teslimatın veya teslimat girişiminin kaydını sağlayan başka bir yolla gönderilirse alınmış sayılır.
Bir bildirim 2, 3 veya 4. paragraflar uyarınca teslim edildiği veya 4. paragraf uyarınca teslim edilmeye çalışıldığı gün alınmış sayılır. Elektronik yollarla iletilen bir bildirim gönderildiği gün alınmış sayılır, ancak bu şekilde iletilen bir tahkim bildirimi yalnızca muhatabın elektronik adresine ulaştığı gün alınmış sayılır.
Bu Kurallar uyarınca bir sürenin hesaplanması amacıyla, söz konusu süre bir bildirimin alındığı günü takip eden gün işlemeye başlayacaktır. Bu sürenin son gününün resmi tatil günü veya muhatabın ikametgahında veya iş yerinde iş günü olmayan bir gün olması halinde, süre takip eden ilk iş gününe kadar uzatılır. Sürenin işlemesi sırasında meydana gelen resmi tatiller veya iş günü olmayan günler sürenin hesaplanmasına dahil edilir.

Tahkim bildirimi

Madde 3

Tahkime başvuran taraf veya taraflar (bundan böyle "davacı" olarak anılacaktır) diğer taraf veya taraflara (bundan böyle "davalı" olarak anılacaktır) tahkim bildirimini iletecektir.
Tahkim yargılaması, tahkim bildiriminin davalı tarafından alındığı tarihte başlamış sayılır.
Tahkim bildirimi aşağıdakileri içerecektir:
- (a) Anlaşmazlığın tahkime götürülmesi talebi;
- (b) Tarafların isimleri ve iletişim bilgileri;
- (c) Başvurulan tahkim anlaşmasının tanımlanması;
- (d) Uyuşmazlığın ortaya çıktığı veya ilgili olduğu herhangi bir sözleşme veya diğer yasal belgenin tanımlanması veya böyle bir sözleşme veya belgenin bulunmaması halinde, ilgili ilişkinin kısa bir açıklaması;
- (e) Talebin kısa bir tanımı ve varsa ilgili miktarın belirtilmesi;
- (f) Talep edilen yardım veya çözüm;
- (g) Taraflar daha önce bu konuda anlaşmaya varmamışlarsa, hakemlerin sayısı, tahkim dili ve tahkim yerine ilişkin bir öneri.
Tahkim bildirimi ayrıca şunları da içerebilir:
- (a) 6. maddenin 1. paragrafında atıfta bulunulan atama makamının belirlenmesine ilişkin bir teklif;
- (b) 8. maddenin 1. paragrafında atıfta bulunulan tek hakemin atanmasına ilişkin bir teklif;
- (c) 9. veya 10. maddede atıfta bulunulan bir hakemin atanmasına ilişkin bildirim.
Hakem heyetinin oluşturulması, tahkim bildiriminin yeterliliğine ilişkin olarak hakem heyeti tarafından nihai olarak karara bağlanacak olan herhangi bir ihtilaf tarafından engellenmeyecektir.

Tahkim bildirimine yanıt

Madde 4

Tahkim bildiriminin alınmasından itibaren 30 gün içinde davalı, davacıya tahkim bildirimine aşağıdaki hususları içeren bir yanıt iletecektir:
- (a) Her bir davalının adı ve iletişim bilgileri;
- (b) 3. maddenin 3 (c) ila (g) paragrafları uyarınca tahkim bildiriminde belirtilen bilgilere bir yanıt.
Tahkim bildirimine verilen yanıt aşağıdakileri de içerebilir:
- (a) Bu Kurallar uyarınca oluşturulacak bir hakem heyetinin yargı yetkisinin bulunmadığına ilişkin her türlü savunma;
- (b) 6. maddenin 1. paragrafında atıfta bulunulan atama makamının belirlenmesine ilişkin bir teklif;
- (c) 8. maddenin 1. paragrafında belirtilen tek hakemin atanmasına ilişkin bir teklif;
- (d) 9. veya 10. maddede atıfta bulunulan bir hakemin atanmasına ilişkin bildirim;
- (e) Varsa, mahsup amacıyla karşı taleplerin veya taleplerin kısa bir açıklaması, ilgili olduğu durumlarda, ilgili miktarların ve talep edilen yardım veya çözümün bir göstergesi de dahil olmak üzere;
- (f) Davalının tahkim anlaşmasının davacı dışındaki bir tarafına karşı bir talepte bulunması halinde, 3. madde uyarınca bir tahkim bildirimi.
Hakem heyetinin oluşturulması, davalının tahkim bildirimine cevap vermemesi veya tahkim bildirimine eksik veya geç cevap vermesine ilişkin olarak hakem heyeti tarafından nihai olarak karara bağlanacak herhangi bir ihtilaf nedeniyle engellenmeyecektir.

Temsil ve yardım

Madde 5

Taraflardan her biri, kendi seçtiği kişiler tarafından temsil edilebilir veya yardım alabilir. Bu kişilerin isim ve adresleri tüm taraflara ve hakem heyetine bildirilmelidir. Bu bildirimde, atamanın temsil veya yardım amacıyla mı yapıldığı belirtilmelidir. Bir kişinin bir tarafın temsilcisi olarak hareket edeceği durumlarda, hakem kurulu, kendi inisiyatifiyle veya herhangi bir tarafın talebi üzerine, herhangi bir zamanda, hakem kurulunun belirleyebileceği bir biçimde temsilciye verilen yetkinin kanıtlanmasını isteyebilir.

Yetkili makamları belirleme ve atama

Madde 6

Taraflar atama makamının seçimi konusunda önceden anlaşmaya varmamışlarsa, taraflardan biri, Lahey'deki Daimi Tahkim Mahkemesi (bundan böyle "PCA" olarak anılacaktır) Genel Sekreteri de dahil olmak üzere, biri atama makamı olarak görev yapacak bir veya daha fazla kurum veya kişinin adını veya adlarını her zaman önerebilir.
Tüm taraflar, 1. paragraf uyarınca yapılan bir teklifin diğer tüm taraflarca alınmasından sonraki 30 gün içinde atama makamının seçimi konusunda anlaşmaya varamazlarsa, taraflardan herhangi biri PCA Genel Sekreterinden atama makamını belirlemesini talep edebilir.
Bu Kuralların bir tarafın bir konuyu atama makamına havale etmesi için bir süre öngördüğü ve herhangi bir atama makamı üzerinde anlaşmaya varılmadığı veya atanmadığı durumlarda, bu süre bir tarafın bir atama makamı üzerinde anlaşmaya varma veya atama prosedürünü başlattığı tarihten bu tür bir anlaşma veya atama tarihine kadar askıya alınır.
Madde 41, paragraf 4'te belirtilenler dışında, atama makamı harekete geçmeyi reddederse veya bir tarafın talebini aldıktan sonra 30 gün içinde bir hakem atamazsa, bu Kurallarda öngörülen diğer herhangi bir süre içinde harekete geçmezse veya bir tarafın talebini aldıktan sonra makul bir süre içinde bir hakeme itiraz konusunda karar vermezse, taraflardan herhangi biri PCA Genel Sekreterinden yedek bir atama makamı belirlemesini talep edebilir.
Bu Kurallar kapsamındaki görevlerini yerine getirirken, atama makamı ve PCA Genel Sekreteri herhangi bir taraftan ve hakemlerden gerekli gördükleri bilgileri talep edebilir ve taraflara ve uygun olduğunda hakemlere uygun gördükleri şekilde görüşlerini sunma fırsatı verirler. Atama makamı ve PCA Genel Sekreteri ile yapılan ve bu makamlardan gelen tüm iletişimler, gönderen tarafından diğer tüm taraflara da sağlanacaktır.
Atama makamından 8, 9, 10 veya 14. maddeler uyarınca bir hakem ataması talep edildiğinde, talepte bulunan taraf atama makamına tahkim bildiriminin ve varsa tahkim bildirimine verilen yanıtın kopyalarını gönderecektir.
Atama makamı, bağımsız ve tarafsız bir hakemin atanmasını güvence altına alacak hususları göz önünde bulunduracak ve tarafların uyruklarından farklı bir uyruğa sahip bir hakemin atanmasının uygun olup olmayacağını dikkate alacaktır.

Bölüm II. Hakem heyetinin oluşumu

Hakem sayısı

Madde 7

Taraflar daha önce hakem sayısı konusunda anlaşmaya varmamışlarsa ve tahkim bildiriminin davalıya ulaşmasından itibaren 30 gün içinde taraflar sadece bir hakem olması konusunda anlaşmaya varmamışlarsa, üç hakem atanır.
1. paragrafa bakılmaksızın, bir tarafın tek hakem atanması önerisine 1. paragrafta öngörülen süre içinde başka hiçbir taraf yanıt vermemişse ve ilgili taraf veya taraflar 9. veya 10. madde uyarınca ikinci bir hakem atamamışsa, atama makamı, taraflardan birinin talebi üzerine, davanın koşullarına göre bunun daha uygun olduğuna karar verirse, 8. maddenin 2. paragrafında öngörülen usul uyarınca tek hakem atayabilir.

Hakemlerin atanması

Madde 8

Taraflar tek hakemin atanması konusunda anlaşmışlarsa ve tek hakemin atanmasına ilişkin bir teklifin diğer tüm taraflarca alınmasından sonraki 30 gün içinde taraflar bu konuda anlaşmaya varamamışlarsa, taraflardan birinin talebi üzerine tek hakem atama makamı tarafından atanır.
Atama makamı tek hakemi mümkün olan en kısa sürede atayacaktır. Taraflar liste usulünün kullanılmaması gerektiği konusunda anlaşmadıkça veya atama makamı kendi takdirine göre liste usulünün kullanılmasının dava için uygun olmadığına karar vermedikçe, atama makamı atamayı yaparken aşağıdaki liste usulünü kullanır:
- (a) Atama makamı tarafların her birine en az üç isim içeren özdeş bir liste iletecektir;
- (b) Bu listenin alınmasından sonraki 15 gün içinde, taraflardan her biri itiraz ettiği isim ya da isimleri sildikten ve listede kalan isimleri tercih sırasına göre numaralandırdıktan sonra listeyi atama makamına iade edebilir;
- (c) Yukarıdaki sürenin sona ermesinden sonra, atama makamı kendisine iade edilen listelerde onaylanan isimler arasından ve taraflarca belirtilen tercih sırasına uygun olarak tek hakemi atayacaktır;
- (d) Herhangi bir nedenle atama bu prosedüre göre yapılamazsa, atama makamı tek hakemi atama konusunda takdir yetkisini kullanabilir.

Madde 9

Eğer üç hakem atanacaksa, taraflardan her biri bir hakem atayacaktır. Bu şekilde atanan iki hakem, hakem heyetine başkanlık edecek üçüncü hakemi seçecektir.
Taraflardan birinin hakem tayinine ilişkin bildiriminin alınmasından itibaren 30 gün içinde diğer taraf tayin ettiği hakemi birinci tarafa bildirmemişse, birinci taraf atama makamından ikinci hakemi tayin etmesini talep edebilir.
İkinci hakemin atanmasından sonraki 30 gün içinde iki hakem başkanlık edecek hakemin seçimi konusunda anlaşamazlarsa, başkanlık edecek hakem atama makamı tarafından 8. madde uyarınca tek hakemin atanacağı şekilde atanır.

Madde 10

Madde 9, paragraf 1'in amaçları doğrultusunda, üç hakemin atanacağı ve davacı veya davalı olarak birden fazla tarafın bulunduğu durumlarda, taraflar hakemlerin atanması için başka bir yöntem üzerinde anlaşmamışlarsa, davacı veya davalı olarak birden fazla taraf ortaklaşa bir hakem atar.
Taraflar hakem kurulunun bir veya üç hakemden farklı sayıda hakemden oluşması konusunda anlaşmışlarsa, hakemler taraflarca kararlaştırılan yönteme göre atanır.
Bu Kurallar uyarınca hakem kurulunun oluşturulamaması halinde, atama makamı, taraflardan herhangi birinin talebi üzerine hakem kurulunu oluşturur ve bunu yaparken, daha önce yapılmış olan atamaları iptal edebilir ve hakemlerin her birini atayabilir veya yeniden atayabilir ve bunlardan birini başkanlık hakemi olarak belirleyebilir.

Hakemler tarafından yapılan açıklamalar ve hakemlere itiraz

Madde 11

Bir kişi, hakem olarak atanma olasılığı ile ilgili olarak kendisine başvurulduğunda, tarafsızlığı veya bağımsızlığı konusunda haklı şüphelere yol açabilecek her türlü durumu açıklayacaktır. Hakem, atandığı andan itibaren ve tahkim yargılaması boyunca, bu tür durumları taraflara ve kendisi tarafından daha önce bilgilendirilmemişlerse diğer hakemlere gecikmeksizin açıklayacaktır.

Madde 12

Hakemin tarafsızlığı veya bağımsızlığı konusunda haklı şüphelere yol açan koşullar mevcutsa, herhangi bir hakeme itiraz edilebilir.
Bir taraf, kendisi tarafından atanan hakeme ancak atama yapıldıktan sonra farkına vardığı nedenlerden dolayı itiraz edebilir.
Hakemin görevini yerine getirmemesi veya görevini yerine getirmesinin hukuken veya fiilen imkansız olması halinde, 13. maddede öngörülen hakemin reddi usulü uygulanır.

Madde 13

Bir hakeme itiraz etmek isteyen bir taraf, itiraz edilen hakemin atandığının kendisine bildirilmesinden itibaren 15 gün içinde veya 11. ve 12. maddelerde belirtilen durumların bu tarafça öğrenilmesinden itibaren 15 gün içinde itirazını bildirir.
İtiraz bildirimi diğer tüm taraflara, itiraz edilen hakeme ve diğer hakemlere iletilir. İtiraz bildiriminde itirazın nedenleri belirtilir.
Bir hakeme taraflardan biri tarafından itiraz edildiğinde, tüm taraflar itirazı kabul edebilir. Hakem ayrıca, itirazdan sonra görevinden çekilebilir. Her iki durumda da bu, ret gerekçelerinin geçerliliğinin kabul edildiği anlamına gelmez.
İtiraz bildiriminin yapıldığı tarihten itibaren 15 gün içinde tüm tarafların itirazı kabul etmemesi veya itiraz edilen hakemin çekilmemesi halinde, itirazda bulunan taraf itirazını sürdürmeyi seçebilir. Bu durumda, itiraz bildiriminin yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde, itiraz hakkında atama makamı tarafından bir karar verilmesini talep edecektir.

Bir hakemin değiştirilmesi

Madde 14

Paragraf 2'ye tabi olmak kaydıyla, tahkim yargılaması sırasında bir hakemin değiştirilmesi gereken herhangi bir durumda, değiştirilen hakemin atanması veya seçilmesi için geçerli olan 8 ila 11. maddelerde öngörülen usule uygun olarak bir yedek hakem atanır veya seçilir. Bu usul, değiştirilecek hakemin atanması sürecinde taraflardan biri atama veya atamaya katılma hakkını kullanmamış olsa bile uygulanır.
Taraflardan birinin talebi üzerine, atama makamı, davanın istisnai koşulları göz önüne alındığında, bir tarafın yedek hakem atama hakkından mahrum bırakılmasının haklı olacağına karar verirse, atama makamı, taraflara ve diğer hakemlere görüşlerini bildirme fırsatı verdikten sonra: (a) yedek hakemi atayabilir; veya (b) duruşmaların kapanmasından sonra, diğer hakemlere tahkime devam etme ve herhangi bir karar veya hüküm verme yetkisi verebilir.

Bir hakemin değiştirilmesi durumunda duruşmaların tekrarı

Madde 15

Bir hakemin değiştirilmesi halinde, hakem heyeti aksine karar vermedikçe, yargılama, değiştirilen hakemin görevini bıraktığı aşamadan devam eder.

Sorumluluğun hariç tutulması

Madde 16

Taraflar, kasıtlı suiistimaller hariç olmak üzere, yürürlükteki yasaların izin verdiği ölçüde, tahkimle bağlantılı herhangi bir eylem veya ihmale dayalı olarak hakemlere, atama makamına ve hakem heyeti tarafından atanan herhangi bir kişiye karşı her türlü iddiadan feragat ederler.

Bölüm III. Tahkim yargılaması

Genel hükümler

Madde 17

Bu Kurallara tabi olmak kaydıyla, hakem heyeti, taraflara eşit davranılması ve yargılamanın uygun bir aşamasında her bir tarafa davasını sunmak için makul bir fırsat verilmesi koşuluyla, tahkimi uygun gördüğü şekilde yürütebilir. Hakem heyeti, takdir yetkisini kullanırken, yargılamayı gereksiz gecikme ve masraflardan kaçınacak ve tarafların uyuşmazlığının çözümü için adil ve etkin bir süreç sağlayacak şekilde yürütecektir.
Hakem heyeti, kuruluşundan sonra mümkün olan en kısa sürede ve tarafları görüşlerini bildirmeye davet ettikten sonra, tahkimin geçici takvimini belirler. Hakem heyeti, tarafları görüşlerini bildirmeye davet ettikten sonra, bu Kurallarda öngörülen veya taraflarca kararlaştırılan herhangi bir süreyi uzatabilir veya kısaltabilir.
Yargılamanın uygun bir aşamasında taraflardan herhangi biri talepte bulunursa, hakem kurulu, uzman tanıklar da dahil olmak üzere, tanıkların delillerini sunmaları veya sözlü tartışmalar için duruşmalar düzenler. Böyle bir talebin olmaması halinde, hakem kurulu bu tür duruşmaların yapılıp yapılmayacağına veya yargılamanın belgelere ve diğer materyallere dayalı olarak yürütülüp yürütülmeyeceğine karar verir.
Taraflardan biri tarafından hakem kuruluna yapılan tüm bildirimler, bu tarafça diğer tüm taraflara iletilir. Bu tür iletişimler, hakem heyetinin yürürlükteki yasalar uyarınca aksi yönde izin verdiği durumlar haricinde, aynı anda yapılacaktır.
Hakem heyeti, herhangi bir tarafın talebi üzerine, tahkim anlaşmasına taraf olması koşuluyla, bir veya daha fazla üçüncü kişinin tahkime taraf olarak katılmasına izin verebilir; meğerki hakem heyeti, katılacak kişi veya kişiler de dahil olmak üzere tüm taraflara dinlenilme fırsatı verdikten sonra, bu taraflardan herhangi birine halel gelmesi nedeniyle katılmaya izin verilmemesi gerektiğine karar vermiş olsun. Hakem heyeti, tahkime katılan tüm taraflar hakkında tek bir karar veya birden fazla karar verebilir.

Tahkim yeri

Madde 18

Taraflar daha önce tahkim yeri konusunda anlaşmamışlarsa, tahkim yeri hakem heyeti tarafından davanın koşulları göz önünde bulundurularak belirlenir. Karar tahkim yerinde verilmiş sayılır.
Hakem heyeti müzakereler için uygun gördüğü herhangi bir yerde toplanabilir. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, hakem heyeti duruşmalar da dahil olmak üzere diğer herhangi bir amaç için uygun gördüğü herhangi bir yerde de toplanabilir.

Dil

Madde 19

Tarafların anlaşmasına bağlı olarak, hakem heyeti, atanmasından hemen sonra, yargılamada kullanılacak dil veya dilleri belirler. Bu belirleme, iddia beyanı, savunma beyanı ve diğer yazılı beyanlar ve sözlü duruşmalar yapılacaksa, bu duruşmalarda kullanılacak dil veya diller için geçerli olacaktır.
Hakem kurulu, dava dilekçesine veya savunma dilekçesine ekli belgelerin ve yargılama sırasında sunulan ve orijinal dillerinde teslim edilen ek belge veya delillerin, taraflarca kararlaştırılan veya hakem kurulu tarafından belirlenen dil veya dillere tercümesinin eklenmesine karar verebilir.

Talep beyanı

Madde 20

Davacı, talep beyanını yazılı olarak davalıya ve hakem kurulunun belirleyeceği bir süre içinde hakemlerin her birine iletir. Davacı, 3. maddede atıfta bulunulan tahkim bildirimini, tahkim bildiriminin bu maddenin 2 ila 4. paragraflarındaki gerekliliklere de uygun olması koşuluyla, bir talep beyanı olarak değerlendirmeyi seçebilir.
Talep beyanı aşağıdaki hususları içerecektir:
- (a) Tarafların isimleri ve iletişim bilgileri;
- (b) Talebi destekleyen olguların bir beyanı;
- (c) Tartışma konusu olan hususlar;
- (d) Talep edilen yardım veya çözüm;
- (e) Talebi destekleyen yasal gerekçeler veya argümanlar.
Anlaşmazlığın ortaya çıktığı veya ilgili olduğu herhangi bir sözleşme veya diğer yasal belgenin ve tahkim anlaşmasının bir nüshası talep beyanına eklenecektir.
Talep beyanına, mümkün olduğunca, davacı tarafından dayanılan tüm belgeler ve diğer kanıtlar eklenmeli veya bunlara atıfta bulunulmalıdır.

Savunma beyanı

Madde 21

Davalı, savunma beyanını yazılı olarak davacıya ve hakem kurulunun belirleyeceği bir süre içinde hakemlerin her birine iletir. Davalı, 4. maddede belirtilen tahkim bildirimine cevabını, tahkim bildirimine cevabın da bu maddenin 2. paragrafındaki şartlara uygun olması kaydıyla, savunma beyanı olarak kabul etmeyi seçebilir.
Savunma beyanı, dava dilekçesinin (b) ila (e) bentlerine cevap vermelidir (madde 20, paragraf 2). Savunma beyanına, mümkün olduğunca, davalı tarafından dayanılan tüm belgeler ve diğer deliller eklenmeli veya bunlara atıfta bulunulmalıdır.
Davalı, savunma beyanında veya tahkim yargılamasının daha sonraki bir aşamasında, hakem heyetinin gecikmenin koşullar altında haklı olduğuna karar vermesi halinde, hakem heyetinin üzerinde yargı yetkisine sahip olması koşuluyla, karşı talepte bulunabilir veya mahsup amacıyla bir talebe dayanabilir.
Madde 20, paragraf 2 ila 4 hükümleri, bir karşı dava, Madde 4, paragraf 2 (f) kapsamındaki bir talep ve mahsup amacıyla dayanılan bir talep için uygulanır.

İddia veya savunmada yapılan değişiklikler

Madde 22

Tahkim yargılaması sırasında taraflardan biri, karşı iddia veya mahsup amaçlı iddia da dâhil olmak üzere, iddia veya savunmasını, hakem heyeti bu tür bir değişikliğe veya eke izin vermeyi, bunun yapılmasındaki gecikme veya diğer taraflara zarar verme veya başka herhangi bir durum göz önünde bulundurularak uygunsuz görmedikçe, değiştirebilir veya tamamlayabilir. Ancak, karşı talep veya mahsup amaçlı talep de dahil olmak üzere, bir iddia veya savunma, değiştirilen veya eklenen iddia veya savunmanın hakem heyetinin yargı yetkisi dışında kalmasına neden olacak şekilde değiştirilemez veya tamamlanamaz.

Hakem heyetinin yargı yetkisine ilişkin talepler

Madde 23

Hakem heyeti, tahkim anlaşmasının varlığı veya geçerliliğine ilişkin itirazlar da dahil olmak üzere, kendi yargı yetkisi hakkında karar verme yetkisine sahip olacaktır. Bu amaçla, bir sözleşmenin bir parçasını oluşturan tahkim şartı, sözleşmenin diğer şartlarından bağımsız bir anlaşma olarak değerlendirilir. Hakem heyetinin sözleşmenin geçersiz olduğuna karar vermesi, tahkim şartının otomatik olarak geçersizliğini gerektirmez.
Hakem kurulunun yetkili olmadığı iddiası, en geç savunma dilekçesinde veya karşı dava ya da mahsup amacıyla ileri sürülen bir taleple ilgili olarak, karşı davaya veya mahsup amacıyla ileri sürülen talebe verilen cevapta ileri sürülür. Taraflardan birinin hakem tayin etmiş olması veya hakemin tayinine katılmış olması, bu tür bir savunma yapmasına engel teşkil etmez. Hakem kurulunun yetkisinin kapsamını aştığı iddiası, yetkisinin kapsamını aştığı iddia edilen husus tahkim yargılaması sırasında ortaya çıkar çıkmaz ileri sürülür. Hakem heyeti, her iki durumda da, gecikmeyi haklı görürse, daha sonraki bir savunmayı kabul edebilir.
Hakem heyeti, 2. paragrafta belirtilen bir savunma hakkında ön sorun olarak veya esasa ilişkin bir kararla hükmedebilir. Hakem heyeti, bir mahkeme nezdinde yetkisine ilişkin devam eden herhangi bir itiraza bakılmaksızın, tahkim yargılamasına devam edebilir ve bir karar verebilir.

Diğer yazılı beyanlar

Madde 24

Hakem heyeti, dava dilekçesi ve savunma dilekçesine ek olarak, taraflardan hangi yazılı beyanların isteneceğine veya taraflarca sunulabileceğine karar verir ve bu beyanların iletilmesi için gereken süreleri belirler.

Zaman dilimleri

Madde 25

Hakem heyeti tarafından yazılı beyanların (iddia ve savunma beyanları dahil) iletilmesi için belirlenen süreler 45 günü aşmamalıdır. Ancak, hakem heyeti sürenin uzatılmasının haklı olduğu sonucuna varırsa süreleri uzatabilir.

Geçici önlemler

Madde 26

Hakem heyeti, taraflardan birinin talebi üzerine geçici önlemler alabilir.
Geçici tedbir, uyuşmazlığın nihai olarak karara bağlanacağı hakem kararının verilmesinden önce herhangi bir zamanda, hakem heyetinin bir tarafa, örneğin ve herhangi bir sınırlama olmaksızın, aşağıdakileri yapmasını emrettiği herhangi bir geçici tedbirdir
- (a) Uyuşmazlığın karara bağlanmasına kadar statükonun korunması veya eski haline getirilmesi;
- (b) Uyuşmazlığa yol açması muhtemel eylemleri önleyecek veya bu eylemlerden kaçınacak eylemlerde bulunmak,
  - (i) mevcut veya yakın zarar veya
  - (ii) tahkim sürecinin kendisine halel getirmek;
- (c) Sonraki bir hakem kararının karşılanabileceği varlıkların korunması için bir araç sağlamak; veya
- (d) Uyuşmazlığın çözümüyle ilgili ve önemli olabilecek kanıtları muhafaza etmek.
Paragraf 2 (a) ila (c) uyarınca geçici tedbir talep eden taraf, hakem heyetini aşağıdaki hususlarda ikna etmelidir:
- (a) Tedbir kararı verilmediği takdirde, bir tazminata hükmedilerek yeterince telafi edilemeyecek bir zararın ortaya çıkması muhtemeldir ve bu zarar, tedbir kararı verildiği takdirde tedbirin aleyhine yöneltildiği taraf için ortaya çıkması muhtemel zarardan önemli ölçüde ağır basmaktadır; ve
- (b) Talepte bulunan tarafın talebin esası hakkında başarılı olması için makul bir olasılık vardır. Bu olasılığa ilişkin tespit, hakem heyetinin müteakip herhangi bir tespitte bulunma konusundaki takdir yetkisini etkilemez.
Paragraf 2 (d) uyarınca bir geçici tedbir talebi ile ilgili olarak, paragraf 3 (a) ve (b)'deki gereklilikler sadece hakem heyetinin uygun gördüğü ölçüde uygulanır.
Hakem heyeti, taraflardan herhangi birinin başvurusu üzerine veya istisnai durumlarda ve taraflara önceden bildirimde bulunmak suretiyle, hakem heyetinin kendi inisiyatifiyle, vermiş olduğu bir geçici tedbir kararını değiştirebilir, askıya alabilir veya sona erdirebilir.
Hakem heyeti, geçici tedbir talep eden taraftan, tedbirle bağlantılı olarak uygun bir teminat göstermesini isteyebilir.
Hakem heyeti, herhangi bir taraftan, geçici tedbirin talep edildiği veya verildiği koşullardaki herhangi bir önemli değişikliği derhal açıklamasını isteyebilir.
Geçici tedbir talebinde bulunan taraf, hakem heyetinin daha sonra o anki koşullarda tedbirin verilmemesi gerektiğini tespit etmesi halinde, tedbirin herhangi bir tarafa verdiği zarar ve masraflardan sorumlu tutulabilir. Hakem heyeti, yargılamanın herhangi bir aşamasında bu tür masraf ve zararlara hükmedebilir.
Herhangi bir tarafça bir adli makama yöneltilen geçici tedbir talebi, tahkim anlaşmasıyla bağdaşmaz veya bu anlaşmadan feragat olarak kabul edilmez.

Kanıt

Madde 27

Taraflardan her biri, iddia veya savunmasını desteklemek için dayandığı olguları kanıtlama yükümlülüğüne sahiptir.
Uzman tanıklar da dahil olmak üzere, taraflarca hakem heyetine herhangi bir olgu veya uzmanlık konusunda ifade vermek üzere sunulan tanıklar, tahkimin tarafı veya taraflardan biriyle herhangi bir şekilde ilişkili olup olmadığına bakılmaksızın, herhangi bir kişi olabilir. Hakem heyeti tarafından aksi belirtilmedikçe, uzman tanıklar da dahil olmak üzere, tanıkların ifadeleri yazılı olarak sunulabilir ve kendileri tarafından imzalanabilir.
Tahkim yargılaması sırasında herhangi bir zamanda hakem heyeti, taraflardan hakem heyetinin belirleyeceği süre içinde belge, delil veya diğer kanıtları sunmalarını isteyebilir.
Hakem heyeti, sunulan delillerin kabul edilebilirliğini, uygunluğunu, önemliliğini ve ağırlığını belirleyecektir.

Duruşmalar

Madde 28

Sözlü duruşma yapılması durumunda, hakem heyeti taraflara duruşmanın tarihi, saati ve yeri hakkında uygun bir ön bildirimde bulunur.
Bilirkişiler de dahil olmak üzere tanıklar, hakem kurulu tarafından belirlenen koşullar altında dinlenebilir ve hakem kurulu tarafından belirlenen şekilde sorgulanabilir.
Taraflar aksini kararlaştırmadıkça, duruşmalar gizli olarak yapılır. Hakem heyeti, bilirkişi tanıkları da dahil olmak üzere, herhangi bir tanığın veya tanıkların, diğer tanıkların ifadelerinin alınması sırasında çekilmelerini isteyebilir; ancak, bilirkişi tanıkları da dahil olmak üzere, tahkime taraf olan bir tanığın çekilmesi ilke olarak istenemez.
Hakem heyeti, uzman tanıklar da dahil olmak üzere, tanıkların duruşmada fiziksel olarak hazır bulunmalarını gerektirmeyen telekomünikasyon araçları (video konferans gibi) aracılığıyla sorgulanmasına karar verebilir.

Hakem heyeti tarafından atanan uzmanlar

Madde 29

Hakem heyeti, taraflara danıştıktan sonra, hakem heyeti tarafından belirlenecek belirli konularda kendisine yazılı olarak rapor vermek üzere bir veya daha fazla bağımsız bilirkişi atayabilir. Hakem heyeti tarafından belirlenen bilirkişinin görev tanımının bir örneği taraflara iletilir.
Bilirkişi, ilke olarak, atanmayı kabul etmeden önce, hakem kuruluna ve taraflara niteliklerinin bir tanımını ve tarafsızlığı ve bağımsızlığına ilişkin bir beyanı sunar. Taraflar, hakem kurulu tarafından belirlenen süre içinde, bilirkişinin nitelikleri, tarafsızlığı veya bağımsızlığı konusunda herhangi bir itirazları olup olmadığını hakem kuruluna bildirirler. Hakem heyeti bu itirazları kabul edip etmeyeceğine derhal karar verir. Bilirkişinin atanmasından sonra, taraflardan biri bilirkişinin niteliklerine, tarafsızlığına veya bağımsızlığına itiraz edebilir, ancak bu itiraz tarafın atama yapıldıktan sonra farkına vardığı nedenlerden kaynaklanıyorsa. Hakem heyeti, varsa, ne yapılması gerektiğine derhal karar verecektir.
Taraflar, bilirkişinin kendilerinden talep edebileceği her türlü ilgili bilgiyi bilirkişiye verecek veya incelemesi için her türlü ilgili belge veya malı sunacaktır. Taraflardan biri ile bilirkişi arasında istenen bilgi veya belgelerin uygunluğuna ilişkin herhangi bir anlaşmazlık, karara bağlanmak üzere hakem heyetine havale edilir.
Bilirkişi raporunun alınmasını takiben, hakem kurulu raporun bir nüshasını taraflara iletir ve taraflara rapor hakkındaki görüşlerini yazılı olarak bildirme fırsatı verilir. Taraflardan biri, bilirkişinin raporunda dayandığı herhangi bir belgeyi inceleme hakkına sahip olacaktır.
Taraflardan herhangi birinin talebi üzerine, bilirkişi, raporun tesliminden sonra, tarafların hazır bulunma ve bilirkişiyi sorgulama fırsatına sahip olacağı bir duruşmada dinlenebilir. Bu duruşmada, taraflardan herhangi biri dava konusu hususlar hakkında tanıklık etmek üzere bilirkişi sunabilir. Bu tür yargılamalarda 28. madde hükümleri uygulanır.

Varsayılan

Madde 30

Bu Kurallar veya hakem kurulu tarafından belirlenen süre içinde, yeterli sebep gösterilmeksizin
- (a) Davacı, dava dilekçesini bildirmemişse, hakem kurulu, karara bağlanması gereken 22 husus kalmadıkça ve hakem kurulu bunu uygun görmedikçe, tahkim yargılamasının sona erdirilmesine karar verir;
- (b) Davalı, tahkim bildirimine cevabını veya savunma beyanını bildirmemişse, hakem kurulu, bu durumu davacının iddialarının kabulü olarak değerlendirmeksizin, yargılamanın devamına karar verir; bu alt paragraf hükümleri, davacının bir karşı davaya veya mahsup amacıyla ileri sürülen bir talebe ilişkin savunma sunmaması halinde de uygulanır.
Bu Kurallar uyarınca usulüne uygun olarak tebligat yapılan taraflardan biri, yeterli bir sebep göstermeksizin duruşmaya gelmezse, hakem kurulu tahkime devam edebilir.
Hakem heyeti tarafından usulüne uygun olarak belge, delil veya diğer delilleri sunmaya davet edilen taraflardan biri, yeterli bir sebep göstermeksizin, belirlenen süre içinde bunu yapmazsa, hakem heyeti önündeki delillere dayanarak karar verebilir.

Duruşmaların kapatılması

Madde 31

Hakem heyeti, taraflara, sunacakları başka delilleri, dinlenecek tanıkları veya yapacakları sunuşları olup olmadığını sorabilir ve eğer yoksa, duruşmaların sona erdiğini ilan edebilir.
Hakem heyeti, istisnai durumlar nedeniyle gerekli görürse, kendi inisiyatifiyle veya taraflardan birinin başvurusu üzerine, karar verilmeden önce herhangi bir zamanda duruşmaların yeniden açılmasına karar verebilir.

İtiraz hakkından feragat

Madde 32

Herhangi bir tarafın bu Kurallara veya tahkim anlaşmasının herhangi bir şartına uyulmamasına derhal itiraz etmemesi, söz konusu tarafın, koşullar altında itiraz etmemesinin haklı olduğunu göstermediği sürece, bu tür bir itirazda bulunma hakkından feragat ettiği anlamına gelecektir.

Bölüm IV.

Ödül Kararları

Madde 33

Birden fazla hakemin bulunduğu durumlarda, hakem kurulunun herhangi bir kararı veya diğer kararları hakemlerin çoğunluğu tarafından verilir.
Usule ilişkin sorunlarda, çoğunluğun bulunmadığı veya hakem kurulunun bu yönde yetki verdiği durumlarda, başkan hakem, varsa hakem kurulunun gözden geçirmesine tabi olmak üzere, tek başına karar verebilir.

Ödülün şekli ve etkisi

Madde 34

Hakem heyeti farklı konularda farklı zamanlarda ayrı kararlar verebilir.
Tüm kararlar yazılı olarak verilecek ve taraflar için nihai ve bağlayıcı olacaktır. Taraflar tüm kararları gecikmeksizin yerine getirecektir.
Hakem heyeti, taraflar herhangi bir gerekçe gösterilmeyeceği konusunda anlaşmamışlarsa, kararın dayandığı gerekçeleri belirtir.
Hakem kararı hakemler tarafından imzalanır ve kararın verildiği tarih ile tahkim yeri belirtilir. Birden fazla hakemin bulunması ve bunlardan herhangi birinin imza atmaması halinde, hakem kararında imza atılmamasının nedeni belirtilir.
Bir hakem kararı, tüm tarafların rızasıyla veya yasal bir hakkın korunması veya takibi için ya da bir mahkeme veya başka bir yetkili makam nezdindeki yasal işlemlerle ilgili olarak taraflardan birinin yasal görevinin ifşa edilmesini gerektirdiği durumlarda ve ölçüde kamuya açıklanabilir.
Hakemler tarafından imzalanan kararın kopyaları hakem heyeti tarafından taraflara iletilecektir.

Uygulanabilir yasa, amiable compositeur

Madde 35

Hakem heyeti, taraflarca uyuşmazlığın esasına uygulanabilir olarak belirlenen hukuk kurallarını uygular. Taraflarca böyle bir belirleme yapılmamışsa, hakem heyeti uygun olduğuna karar verdiği hukuku uygular.
Hakem heyeti, ancak tarafların hakem heyetine açıkça yetki vermiş olmaları halinde, dostane çözüm (amiable compositeur) veya eşitlik ilkesine (ex aequo et bono) göre karar verir.
Her durumda, hakem heyeti, varsa sözleşme hükümlerine uygun olarak karar verecek ve işlem için geçerli olan ticari teamülleri dikkate alacaktır.

Uzlaşma veya diğer fesih gerekçeleri

Madde 36

Hakem kararının verilmesinden önce, taraflar uyuşmazlığın çözümü konusunda anlaşmaya varırlarsa, hakem kurulu ya tahkim yargılamasının sona erdirilmesine ilişkin bir karar verir ya da taraflarca talep edilmesi ve hakem kurulunca kabul edilmesi halinde, anlaşmayı, üzerinde anlaşmaya varılan şartlara uygun bir hakem kararı şeklinde kayda geçirir. Hakem heyeti böyle bir karar için gerekçe göstermek zorunda değildir.
Hakem kararı verilmeden önce, 1. paragrafta belirtilmeyen herhangi bir nedenle tahkim yargılamasının devamı gereksiz veya imkânsız hale gelirse, hakem kurulu, yargılamanın sona erdirilmesi için bir karar verme niyetinde olduğunu taraflara bildirir. Hakem kurulu, karara bağlanması gereken başka hususlar olmadıkça ve hakem kurulu bunu uygun görmedikçe, böyle bir karar verme yetkisine sahiptir.
Hakemler tarafından imzalanan tahkim yargılamasının sona erdirilmesine ilişkin kararın veya üzerinde anlaşmaya varılan şartlara ilişkin hakem kararının suretleri, hakem kurulu tarafından taraflara tebliğ edilir. Üzerinde anlaşmaya varılan şartlara ilişkin bir hakem kararının verilmesi halinde, 34. maddenin 2, 4 ve 5. paragrafları hükümleri uygulanır.

Ödülün yorumlanması

Madde 37

Hakem kararının alınmasından itibaren 30 gün içinde, taraflardan biri, diğer taraflara bildirimde bulunarak, hakem heyetinden hakem kararının yorumlanmasını talep edebilir.
Yorum, talebin alınmasından itibaren 45 gün içinde yazılı olarak verilir. Yorum hakem kararının bir parçasını oluşturur ve 34. maddenin 2 ila 6. paragrafları hükümleri uygulanır. Kararın düzeltilmesi Madde 38
Hakem kararının alınmasından itibaren 30 gün içinde, taraflardan biri, diğer taraflara bildirimde bulunarak, hakem kurulundan hakem kararındaki hesap hatalarını, yazım hatalarını veya benzer nitelikteki hata veya eksiklikleri düzeltmesini talep edebilir. Hakem kurulu talebin haklı olduğuna kanaat getirirse, talebin kendisine ulaşmasından itibaren 45 gün içinde düzeltmeyi yapar.
Hakem kurulu, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde bu tür düzeltmeleri kendi inisiyatifiyle yapabilir.
Bu düzeltmeler yazılı olarak yapılır ve hakem kararının bir parçasını oluşturur. Madde 34, paragraf 2 ila 6 hükümleri uygulanır.

Ek ödül

Madde 39

Fesih kararının veya hakem kararının alınmasından itibaren 30 gün içinde, taraflardan biri, diğer taraflara bildirimde bulunarak, hakem kurulundan, tahkim yargılamasında ileri sürülen ancak hakem kurulu tarafından karara bağlanmayan taleplere ilişkin bir karar veya ek bir karar vermesini talep edebilir.
Hakem kurulu, hakem kararı veya ek hakem kararı talebini haklı bulursa, talebin kendisine ulaşmasından itibaren 60 gün içinde hakem kararını verir veya tamamlar. Hakem heyeti, gerekirse, kararı vermesi gereken süreyi uzatabilir.
Böyle bir karar veya ek karar verildiğinde, 34. maddenin 2 ila 6. paragrafları hükümleri uygulanır.

Maliyetlerin tanımı

Madde 40

Hakem heyeti, tahkim masraflarını nihai kararında ve uygun görürse başka bir kararında belirler.
"Masraflar" terimi sadece şunları içerir:
- (a) Her hakem için ayrı ayrı belirtilecek ve 41. madde uyarınca hakem kurulu tarafından belirlenecek hakem kurulu ücretleri;
- (b) Hakemler tarafından yapılan makul seyahat ve diğer masraflar;
- (c) Uzman tavsiyesi ve hakem kurulunun ihtiyaç duyduğu diğer yardımların makul masrafları;
- (d) Hakem kurulu tarafından onaylandığı ölçüde, tanıkların makul seyahat ve diğer masrafları;
- (e) Tahkimle ilgili olarak taraflarca yapılan yasal ve diğer masraflar, hakem kurulunun bu masrafların miktarının makul olduğuna karar verdiği ölçüde;
- (f) Atayan makamın her türlü ücret ve masrafları ile PCA Genel Sekreterinin ücret ve masrafları.
Madde 37 ila 39 kapsamındaki herhangi bir kararın yorumlanması, düzeltilmesi veya tamamlanması ile ilgili olarak, hakem kurulu 2 (b) ila (f) paragraflarında belirtilen masrafları talep edebilir, ancak ek ücret talep edemez.

Hakemlerin ücret ve masrafları

Madde 41

Hakemlerin ücret ve masrafları, uyuşmazlık konusu miktar, konunun karmaşıklığı, hakemlerin harcadıkları zaman ve davanın diğer ilgili koşulları dikkate alınarak makul miktarda olacaktır.
Hakemleri atayan bir makam varsa ve bu makam milletlerarası davalarda hakemlerin ücretlerini belirlemek için bir çizelge veya belirli bir yöntem uyguluyor veya uygulayacağını belirtmişse, hakem kurulu ücretlerini belirlerken, davanın koşullarına uygun olduğunu düşündüğü ölçüde bu çizelgeyi veya yöntemi dikkate alır.
Hakem heyeti, kuruluşundan hemen sonra, uygulamak istediği oranlar da dahil olmak üzere, ücret ve masraflarını nasıl belirlemeyi önerdiğini taraflara bildirir. Taraflardan herhangi biri, bu öneriyi aldıktan sonra 15 gün içinde, öneriyi gözden geçirmesi için atama makamına götürebilir. Böyle bir başvurunun alınmasından itibaren 45 gün içinde, atama makamı hakem mahkemesinin önerisinin 1. paragraf ile tutarsız olduğunu tespit ederse, hakem mahkemesi üzerinde bağlayıcı olacak şekilde gerekli düzeltmeleri yapar.
- (a) Hakem kurulu, 40. maddenin 2 (a) ve (b) paragrafları uyarınca tespit edilen hakem ücretleri ve masrafları hakkında tarafları bilgilendirirken, ilgili miktarların nasıl hesaplandığını da açıklar;
- (b) Hakem kurulunun ücret ve masraflara ilişkin kararını aldıktan sonra 15 gün içinde, taraflardan herhangi biri bu kararın gözden geçirilmesi için atama makamına başvurabilir. Eğer herhangi bir atama makamı kararlaştırılmamış veya belirlenmemişse veya atama makamı bu Kurallarda belirtilen süre içinde harekete geçmezse, inceleme PCA Genel Sekreteri tarafından yapılacaktır;
- (c) Atama makamı veya PCA Genel Sekreteri, hakem heyetinin kararının 3. paragraf uyarınca hakem heyetinin teklifi (ve buna ilişkin herhangi bir düzeltme) ile tutarsız olduğunu veya başka bir şekilde açıkça aşırı olduğunu tespit ederse, böyle bir başvuruyu aldıktan sonraki 45 gün içinde, hakem heyetinin kararında 1. paragraftaki kriterleri karşılamak için gerekli olan düzeltmeleri yapacaktır. Bu tür düzeltmeler hakem heyeti üzerinde bağlayıcı olacaktır;
- (d) Bu tür düzeltmeler ya hakem heyeti tarafından hakem kararına dahil edilir ya da hakem kararı zaten verilmişse, 38. maddenin 3. paragrafındaki prosedürün uygulanacağı bir karar düzeltmesi ile uygulanır.
Paragraf 3 ve 4'te belirtilen prosedür boyunca, hakem kurulu 17. maddenin 1. paragrafına uygun olarak tahkime devam eder.
Paragraf 4 kapsamındaki bir başvuru, hakem heyetinin ücret ve masrafları dışında hakem kararında yer alan herhangi bir tespiti etkilemez ve hakem heyetinin ücret ve masraflarının tespitine ilişkin olanlar dışında hakem kararının tüm kısımlarının tanınmasını ve tenfizini geciktirmez.

Maliyetlerin tahsisi

Madde 42

Tahkim masrafları ilke olarak başarısız olan taraf veya taraflarca karşılanır. Ancak, hakem heyeti, davanın koşullarını göz önünde bulundurarak makul bir paylaştırma yapılabileceğine karar verirse, bu masrafların her birini taraflar arasında paylaştırabilir.
Hakem heyeti nihai kararında veya uygun görürse başka bir kararında, masrafların paylaştırılmasına ilişkin kararın bir sonucu olarak bir tarafın diğer tarafa ödemek zorunda kalabileceği herhangi bir tutarı belirler.

Masrafların yatırılması

Madde 43

Hakem heyeti, kuruluşunda, taraflardan 40. maddenin 2 (a) ila (c) paragraflarında belirtilen masraflar için avans olarak eşit bir miktar yatırmalarını isteyebilir.
Tahkim yargılaması sırasında hakem kurulu taraflardan ek depozito talep edebilir.
Bir atama makamı kararlaştırılmış veya tayin edilmişse ve taraflardan biri bu yönde bir talepte bulunur ve atama makamı da bu görevi yerine getirmeye rıza gösterirse, hakem kurulu, herhangi bir depozito veya ek depozito miktarını ancak, hakem kuruluna bu depozito ve ek depozitoların miktarı hakkında uygun göreceği herhangi bir yorumda bulunabilecek olan atama makamına danıştıktan sonra belirler.
Gerekli depozitolar, talebin alınmasından itibaren 30 gün içinde tam olarak ödenmezse, hakem heyeti, taraflardan birinin veya birkaçının gerekli ödemeyi yapabilmesi için tarafları bilgilendirir. Bu ödeme yapılmazsa, hakem kurulu tahkim yargılamasının askıya alınmasına veya sona erdirilmesine karar verebilir.
Fesih kararı veya nihai karar verildikten sonra, hakem kurulu, alınan depozitoların hesabını taraflara verir ve kalan bakiyeyi taraflara iade eder.